بررسی فراوانی و تنوع گونه ای زنبورهای گال زای بلوط (hym.: cynipidae) در استان آذربایجان غربی

گال های تشکیل شده توسط زنبورهای گال زای بلوط در آذربایجان غربی از مناطق قبرحسین، میرآباد، واوان، شلماش، ربط و دارقبر، از فروردین لغایت آبان ماه سال 1388 جمع آوری شدند. تعداد بهینه ی نمونه ی مورد نیاز نیز 40 درخت محاسبه و سپس گال های تشکیل شده روی آن ها شمارش شدند. میزان غنای گونه ای، شاخص سیمپسون، شاخص شانون و ضریب شباهت سورنسن نیز اندازه گیری شد. تعداد 35 گونه زنبور گال زا روی سه گونه بلوط (quercus infectoria، q. brantii و q. libani) در آذربایجان غربی شناسایی شدند. بیش ترین تعداد گال روی q. infectoria جمع آوری شد. در این تحقیق تمامی گونه های گال زای بلوط جمع آوری شده متعلق به 7 جنس andricus hartig، cynips l.، neuroterus hartig، biorhiza westwood، pesudoneuroterus kinsey، chilaspis mayr و aphelonyx mayr بودند، به طوری که بیش ترین تعداد گونه (23 گونه) متعلق به جنس andricus بود. بیش ترین میزان شاخص سیمپسون و شانون در مورد گال های بهاره در منطقه ی میرآباد و بیش ترین میزان شاخص سیمپسون و شانون در مورد گال های تابستانه- پاییزه در مناطق قبرحسین و دارقبر دیده شد. بیش ترین میزان شاخص شباهت سورنسن نیز در مورد گال های بهاره (نسل جنسی زنبورهای گال زا) بین دارقبر با میرآباد و در گال های تابستانه- پاییزه (نسل غیرجنسی زنبور های گال زا) بین مناطق قبرحسین و دارقبر مشاهده شد. نکته ی مهم این است که نقش گونه، زیرگونه های بلوط و اقلیم منطقه در تنوع و پراکنش زنبور های گال زا باید به عنوان عاملی مهم مورد توجه بیشتر قرار بگیرند.